home bio info high res immages performance and projects Discography reviews and quotes words of songs video and audio clips
 

Rógaire Dubh
the Album

home

foreword

intro

tracks

listen

buy CD

CD reviews

 

Tracks - Amhrán na Leabhar listen to track

Ba é Tomás Rua Ó Súilleabháin (1785 – 1848) a scríobh an t-amhrán seo. Scoláire agus file iomráitheach ab ea é Tomás Rua agius chaith sé tamall dá shaol ag múineadh ag na scoileanna scairte a bhíodh ann an tráth úd.

Tá go leor dá chuid amhráin i mbéal na ndaoine fós i nUibh Ráthach agus Corca Dhuibhne agus ar ndóidh i measc amhránaithe ar fud na hÉireann. Chum sé "A Rí an Domhnaigh, Dónall Binn Ó Chonnail, agus Maidin Bog Álainn chomh maith.
Foilsíoch Amhráin Thomáis Rua Uí Shúilleabháin timpeall tús an 20ú chéid.

Tá an amhrán seo faoi eactra a tharla fad is a bhí Tomás ag aistriú tighe cónaithe ó Dhoire Fhionáin go Port Mhich Aoidh. Bhí cnuasacht de leabhra agus lámhscríobhinní luachmhara aige, a raibha shaol caite aige á mbailliú. Agus bhí sé á thabhairt trasna an chuain i mbád nuair a tharla tubaiste don mbád agus chuaigh an t-ualach go tóin poill. Chaill Tomás a raibh ar an saol aige ach bé cailliúnt na leabhar an rud is mó a ghoill dó. I bhéarsa nach bhfuill ar an taifead seo deireann sé

Dá siúlfainn Éire is Alba
An fhrainc an Spáinn is Sasana
Agus fós arís dá n-abarainn
Gach árd fén rae
Ní bhfaighainn-se an iomar leabhartha
B'fhearr eolais agus tairbhe
Ná is mó bhí chun mo mhaitheasa
Cé táid ar strae

:Séamus Mac Mathúna

 

Na focail

Go cuan Bhéil Inse casadh mé, cois góilin aoibhin Dairbhre,
Mar a seoltar flít na farraige thar sáile i gcéin.
I bPortmagee do stadas seal, fé thuairim intinn maithease,
D’fhonn bheith sealad eatarthu mar mháistir léinn.
Is gearr gur chuala ’n eachtra ag cách mo léan,
Gur I mBord Eoghain Fhinn do cailleadh theas an t-árthach tréan,
Do phreab mo chroi le hatuirse I dtaobh loinge an tiosigh chalma,
Is go mb’fhearrde an tir I sheasamh seal do ráib an tséin

Mo chiach, mo chumha is m’atuirse, mé im iarsma dubh ag ainise,
Is mé go siorai ag déanamh marana ar mo chás bocht féin,
Mo chuid éadaigh chumhdaigh scapaithe, do bhi déanta cumtha ceaptha.
Is do thriall thar thriúchaibh Banban, mar bhláth fém dhéin.
Iad a bheith imithe san bhfarraige ar bharr an scéil,
Is a thuilleadh acu san lasair is mé go támhach trém néal,
Ba thrua le cách ar maidin mé go buartha cásmhar ceasnaithe,
Is an fuacht do chráigh im bhallaibh mé, gan snáth ón speir.

Ni hé sin is mó do chealg mé ná a chrá mé ‘ris im aigne
Ach nuair chinn féinn fuadar fearthainne gach lá fén spéir
Neart gaoithe ‘dtuaigh is anfa, agus sion ró mhór gan laga ‘r bith
Teinte buatha lacrach ‘gus scáil na gcaor.
Do chrom an uain ar sneachta chur le gala tréan
Ar feadh deich nuair gan amharca le fail ón ghréin
Na doigheanta cruadha peanaide, do líon ró mhór den ghalar mé
D’fhág tinn gan suan ar leabaidh mé go tláth I bpéin

 

  home /contact / press info / site map